medroom.am
Հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզը (ռետրոպերիտոնեալ ֆիբրոզ կամ Օրմոնդի հիվանդություն) մի հիվանդություն է, որի ժամանակ հետորովայնամզային տարածությունում տեղի է ունենում բորբոքային պրոցեսս, որը բերում է տարածուն ֆիբրոտիկ (սպիական) փոփոխությունների: Այդ ֆիբրոտիկ փոփոխությունները սեղմում են հետորովայնամզային կառուցվածքները՝ հատկապես միզածորանները: Այն գերազանցապես առաջանում է գոտկային 4-րդ և 5-րդ ողերի մակարդակին:
Ռետրոպերիտոնեալ ֆիբրոզը առավել հաճախ դիտվում է 40 – 60 տ հասակում, և տղամարդկանց մոտ կրկնակի ավելին է հիվանդացությունը կանանց համեմատ: Օրմոնդի հիվանդությունը մեծամասամբ լինում է երկկողմանի, սակայն նակարագվել են նաև միակողմանի դեպքեր:
Որո՞նք են հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզի առաջացման պատճառները:
70% դեպքերում համարվում է իդիոպաթիկ (առանց հաստատված պատճառի), սակայն այս դեպքերում էլ հիվանդության զարգացումը կապվում է աորտայի բորբոքման (խոշոր զարկերակների վասկուլիտ) հետ, կամ աուտոիմուն հիվանդությունների հետ:
Մնացած 30% դեպքերը՝
- Մեթիսերգիդ (Սանսերտ) դեղորայքի ընդունումից հետո:
- Բետա պաշարիչների ընդունումից հետո:
- Ճառագայթային բուժումից հետո:
- Ասբեստի ազդեցության տակ:
- Այլ պատճառներ …
Ինչ ախտանշաններ կարող են դիտվել հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզի ժամանակ ?
Բութ ցավեր գոտկային, փոշտային շրջաններում ինչպես նաև որովայնի ստորին հատվածում: Ցավը դիտվում է հիվաննդերի 90% - ի մոտ:
Եթե ֆիբրոզը զարգանում է դեպի երիկամի անոթներ ապա կարող է առաջացնել՝
- Զարկերակային ճնշման բարձրացում հիվանդների 50% - ի մոտ:
- Արտահայտված արյունամիզություն:
- Դող, սարսուռ:
Ստորին սիներակի սեղմման ադրյունքում կարող է առաջացնել՝
- Ստորին վերջույթների այտուց:
- Ֆլեբիտ:
- Խորանիստ երակների թրոմբոզ:
Ավելի քիչ դիտվում է՝
Սրտխառնոց, փսխում, քաշի նվազում :
Առավել հազվադեպ՝ Ռեյնոյի համախտանիշ, հաճախամիզություն:
Ինչ հետազոտություններ են անհրաժեշտ հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզի ախտորոշման համար ?
Լաբորատոր հետազոտություններ՝
- ԷՆԱ (էրիթրոցիտների նստեցման արագություն) – բարձր է լինում:
- C – ռեակտիվ սպիտակուց – բարձր է լինում:
- Միզանյութ, կրեատինին – կարող է բարձր լինել:
- Հակակորիզային հակամարմիններ – մեծամասամբ առկա է:
- Մեզի ընդհանուր քննություն – մեծամասամբ նորմալ է, սակայն երբեմն կարող է լինել բորբոքային պատկեր:
Գործիքային հետազոտություններ՝
- Գերձայնային հետազոտություն
- Ներերակային ուրոգրաֆիա
- Միզուղիների համակարգչային շերտագրում կոնտրաստավորումով
- Որովայնի ՄՌՏ հետազոտություն
Օրմոնդի հիվանդության վերջնական ախտորոշման համար հետորովայնամզային տարածության բիոպսիա հյուսվածքաբանական և իմմունոհիստոքիմիական հետազոտությամբ:
Հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզի ինչ՞ բուժական մոտեցումներ կան:
Հետորովայնամզային տարածության ֆիբրոզի ժամանակ բուժումը ուղղված է լինում երիկամների ֆունկցիայի պահպանման, այլ կառուցվածքների ներգրավածության կանխման և ախտանիշների վերացման ուղղությամբ:
Քանի որ Օրմոնդի հիվանդության ժամանակ հիմնականում առաջնային սեղմվում են միզածորանները, որը կարող է բերել երիկամների բաժակ – ավազանային համակարգի լայնացման, ապա միջամտությունները ուղղված են երիկամներից մեզի արտահոսքը ապահովելուն և երիկամների ֆունկցիայի պահպանմանը:
Ռետրոպերիտոնեալ ֆիբրոզի վիրահատական ինչ՞ միջամտություններ են կատարվում:
- Միզածորանների անջատում ֆիբրոտիկ հյուսվածքներից և պատում Gore-Tex – ով կամ միզածորանների պերիտոնիզացիա:
Ի՞նչ դեղորայք է կիրառվում ռետրոպերիտոնեալ ֆիբրոզի բուժման ժամանակ:
- Գլյուկոկորտիկոստերոիդներ
- Իմունաճնշիչ դեղամիջոցներ
- Էստրոգենային ընկալիչների անտագոնիստներ